ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ & ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ

 

Τι είναι η ειδική διαπαιδαγώγηση -ή ως ευρύτερα γνωστή, ειδική αγωγή;

Η ειδική διαπαιδαγώγηση παρέχει τη δυνατότητα να αναγνωριστούν έγκαιρα οι ιδιαιτερότητες ενός ατόμου ανεξαρτήτως ηλικίας και γνωστικού/μορφωτικού επιπέδου.
Επίσης κάθε ειδική προσέγγιση που προσφέρεται σε ένα παιδί είναι διαφορετική σε σχέση με εκείνη που προσφέρεται στα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του· και αυτό αποτελεί κομμάτι της ειδικής διαπαιδαγώγησης/ειδικής αγωγής.

Η ειδική διαπαιδαγώγηση είναι το έργο του ειδικού παιδαγωγού και αφορά τη μαθησιακή υποστήριξη σε παιδιά. 

Ποιες είναι όμως οι διαταραχές με τις οποίες ασχολείται η ειδική διαπαιδαγώγηση/ειδική αγωγή παιδιών;  

• Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (Δυσλεξία, Δυσαριθμησία, Δυσορθογραφία, Δυσγραφία, Δυσπραξία)
• Γενικές μαθησιακές δυσκολίες
• Δυσκολίες Λόγου / Ομιλίας (δυσκολίες που επηρεάζουν την επίδοση του παιδιού στο σχολείο, την επικοινωνία και τη σχέση του με τους συνομηλίκους)
• Νοητική υστέρηση (οριακή, ελαφριά, μέτρια, σοβαρή, βαριά)
• Διαταραχές της συγκέντρωσης/ προσοχής, ΔΕΠ-Υ
• Αναπτυξιακές διαταραχές (π.χ. Αυτισμός)
• Αισθητηριακά ελλείμματα (ακοής/όρασης που επηρεάζουν άμεσα την κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και τη σχολική του επίδοση)
• Δυσκολίες στη συμπεριφορά-προσαρμογή (επιθετικότητα, εκρήξεις θυμού, δυσκολία στη συναναστροφή με συνομηλίκους, εριστική συμπεριφορά κ.ά.)

Ο Ειδικός Παιδαγωγός αποτελεί τη σύνδεση του σχολείου και του πλαισίου αποκατάστασης καθώς έχει γνώσεις σχετικά με τη σχολική ύλη, κατανοεί τις ανάγκες της σχολικής καθημερινότητας και τέλος συνεργάζεται με τους δασκάλους, όπου κρίνεται απαραίτητο.

Συμπερασματικά, η ειδική διαπαιδαγώγηση επικεντρώνεται στους παρακάτω τομείς:

• Εκμάθηση φωνολογικής ενημερότητας
• Διδασκαλία ανάγνωσης και ορθογραφίας
• Διδασκαλία ορθής ανάγνωσης
• Ανάπτυξη και εμπλουτισμός λεξιλογίου
• Εκμάθηση γραμματικών και συντακτικών κανόνων
• Εφαρμογή τεχνικών για την κατανόηση κειμένου με κλιμακούμενη δυσκολία
• Ενίσχυση αντιληπτικών ικανοτήτων (μνήμη, οπτική αντίληψη, λογική σκέψη, κ.ά.)
• Διδασκαλία λογικομαθηματικής σκέψης-μαθηματικά
• Εκμάθηση στρατηγικών για τη μελέτη των μαθημάτων του σχολείου
• Εκμάθηση τεχνικών οργάνωσης για τη μελέτη στο σπίτι (σχεδιαγράμματα, πίνακες κ.ά.)

Επιγραμματικά, στόχος του ειδικού παιδαγωγού είναι να βοηθήσει τους μαθητές που παρουσιάζουν χαμηλή επίδοση στο σχολείο να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους, να ανακαλύψουν τα δυνατά τους σημεία και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση σε όλους τους τομείς. Σημαντικό ρόλο παίζει τόσο η έγκαιρη παρέμβαση όσο και η ανοιχτή και ειλικρινής συνεργασία γονέα και ειδικού παιδαγωγού.

Συχνά συγχέεται ο ρόλος του ειδικού παιδαγωγού με το ρόλο του εκπαιδευτικού του σχολείου· και ενώ πράγματι πολλές φορές ο ειδικός παιδαγωγός είναι και εκπαιδευτικός, η ειδική διαπαιδαγώγηση εντούτοις δεν αποτελεί σχολική πράξη, δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες του σχολείου και δεν προσανατολίζεται μονοσήμαντα σε αυτό. Αντίθετα με ό,τι συχνά πιστεύεται, ο ειδικός παιδαγωγός στρέφεται στην κάλυψη των αναγκών του εκάστοτε παιδιού και επικεντρώνεται σε όλο το πλήθος των προαναφερόμενων τομέων και δεξιοτήτων. Εξυπηρετεί δηλαδή κατά βάση τις ανάγκες του ίδιου του παιδιού, φυσικά όταν καλύπτονται αυτές οι ανάγκες και δουλεύονται αυτές οι δεξιότητες, ως αποτέλεσμα βελτιώνεται και η σχολική του επίδοση και παρουσία.

 

Νικηφορίδη Ηράκλεια

Ba (Hons) Special Education