ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΙ ΤΗ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Τι είναι η λογοθεραπεία;

Η Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη, την αξιολόγηση, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την επιστημονική μελέτη των διαταραχών λόγου, επικοινωνίας, ομιλίας, φωνής και κατάποσης σε παιδιά και ενήλικες, όποια και αν είναι η αιτία αυτών των διαταραχών (μπορεί να είναι νευρολογική, εξελικτική ή λειτουργική).

Ποιος είναι ο ρόλος της λογοθεραπείας;

Η λογοθεραπεία έχει τη δυνατότητα να προλαμβάνει και να αντιμετωπίζει αποκλίσεις στους τομείς αυτούς από την βρεφική κιόλας ηλικία. Τα ορόσημα κατάκτησης δεξιοτήτων με βάση την ηλικία ορίζονται από παγκόσμιες κλίμακες μέτρησης δεξιοτήτων (δείτε παρακάτω τα αναπτυξιακά ορόσημα για την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας).

Ποια είναι τα σημάδια που δείχνουν ότι ένα παιδί χρήζει λογοθεραπευτικής αξιολόγησης και παρέμβασης;

• Ένα παιδί μπορεί να εμφανίζει δυσκολίες στην παραγωγή κάποιων ήχων (φωνημάτων) της γλώσσας. Για παράδειγμα, μπορεί να μην παράγει καθόλου τον ήχο [ρ] στην ομιλία του, να το αντικαθιστά με άλλους ήχους (για παράδειγμα το παιδί λέει [νελό] αντί για [νερό]) ή να απλοποιεί τα συμπλέγματα κατά την διάρκεια της ομιλίας του (για παράδειγμα λέει [πίτι] αντί για [σπίτι]). Για περισσότερες πληροφορίες για την ικανότητα άρθρωσης και φωνολογίας των παιδιών δείτε εδώ

• Ένα παιδί μπορεί να εκφράζεται με λιγότερες λέξεις, να χρησιμοποιεί πιο απλές συντακτικές και γραμματικές δομές ή να αποφεύγει να περιγράψει γεγονότα και να απαντάει μονολεκτικά σε ερωτήσεις.

• Ένα παιδί μπορεί να καθυστερήσει να αναπτύξει την ομιλία του και να υπολείπεται σε κάποιες από τις αναπτυξιακές δεξιότητες της ηλικίας του. Το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί μπορεί να είναι περιορισμένο και να προσαρμόζεται στις ανάγκες του, ενώ συχνά μπορεί να δημιουργεί δικές του λέξεις για να ζητήσει ένα αντικείμενο, πρόσωπο ή να εκφράσει μια ανάγκη του.

• Ένα παιδί μπορεί να εμφανίζει δυσκολία στη ροή της ομιλίας του, να επαναλαμβάνει δηλαδή κάποιες συλλαβές, να επιμηκύνει κάποιους ήχους ή να δυσκολεύεται να ξεκινήσει την παραγωγή ομιλίας. Μπορεί ακόμη να μιλάει υπερβολικά γρήγορα και η φωνή του να εμφανίζει αλλοιώσεις (για παράδειγμα τραχιά φωνή, χαμηλής έντασης ή ρινοφωνία, φαίνεται σα να μιλάει από τη μύτη).

• Εκτός από τα παραπάνω, λογοθεραπευτικής αξιολόγησης και παρέμβασης χρήζουν παιδιά με νευρολογικές, αναπτυξιακές και επίκτητες διαταραχές όπως είναι η βαρηκοΐα – κώφωση, οι διαταραχές αυτιστικού φάσματος, τα σύνδρομα (όπως είναι το σύνδρομο Down), η νοητική υστέρηση, οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, οι κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες (όπως είναι η χειλεοσχιστία ή η υπερωοσχιστία), η εγκεφαλική πάρεση και άλλα.

Οι παραπάνω λίστες είναι ενδεικτικές και δεν αποτελούν από μόνες τους κριτήρια διάγνωσης. Αν έχετε αμφιβολίες για την ανάπτυξη του παιδιού σας μπορείτε να ενημερωθείτε από ένα λογοθεραπευτή.

Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει το παιδί λογοθεραπεία;

Παιδιά με νευρολογικές, αναπτυξιακές ή συγγενείς διαταραχές (σύνδρομα) είναι χρήσιμο να ξεκινούν λογοθεραπευτικό πρόγραμμα αμέσως μετά τη διάγνωση. Η πρώιμη παρέμβαση σε αυτές τις διαταραχές αξιοποιεί πλήρως την πλαστικότητα του εγκεφάλου και σκοπεύει στην άμεση αναγνώριση και αποκατάσταση των δυσκολιών των παιδιών. Οι γονείς μπορεί να εκπαιδευτούν από τους θεραπευτές για να μπορούν να ανταπεξέρχονται στις δυσκολίες των παιδιών και να λαμβάνουν συμβουλές για το πώς να τις χειριστούν αλλά και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων.

Σε περιπτώσεις που οι δυσκολίες προκύπτουν κατά την διάρκεια της ανάπτυξης του παιδιού και αποτελούν τυπικές αποκλίσεις από τα ορόσημα ανάπτυξης του παιδιού, καλό είναι οι γονείς να έρθουν σε επαφή με ένα λογοθεραπευτή αμέσως μόλις αντιληφθούν τις δυσκολίες των παιδιών τους.

Είναι σαφές πως όσο νωρίτερα τα παιδιά ενταχθούν σε λογοθεραπευτικό πρόγραμμα τόσο καλύτερο θα είναι το αποτέλεσμα της παρέμβασης. Ωστόσο, ποτέ δεν είναι αργά για να βοηθήσουμε ένα παιδί να αναπτύξει τις δεξιότητές του.

Ποια είναι τα ηλιακιακά ορόσημα για την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας;

 

 

 

Τι κάνει ένας λογοθεραπευτής;

Ο λογοθεραπευτής συνεργάζεται με τους γονείς, το σχολείο και άλλους επαγγελματίες προκειμένου να αποκτήσει μια συλλογική εικόνα των δυσκολιών και των δεξιοτήτων του παιδιού και να ορίσει το κατάλληλο θεραπευτικό πρόγραμμα.

Ο λογοθεραπευτής μέσω ειδικών δοκιμασιών (tests), λιστών παρατήρησης και καταγραφής στοχεύει στη συλλογή δεδομένων ώστε να σχηματίσει μια εικόνα της δυσκολίας του παιδιού. Στη συνέχεια ορίζει τους στόχους του θεραπευτικού προγράμματος για το κάθε παιδί ξεχωριστά και οργανώνει το ατομικό πρόγραμμα λογοθεραπείας, το οποίο ορίζεται με βάση τις ανάγκες του κάθε παιδιού όπως αυτές θα προκύψουν από τη λογοθεραπευτική αξιολόγηση.

Από τη λογοθεραπευτική ομάδα του κέντρου,

Αρβανίτη Σοφία, Λογοθεραπεύτρια BSc, MSc

Λεβέτσιου Ελευθερία, Λογοθεραπεύτρια BSc