ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ: ΠΩΣ ΒΟΗΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

 

Το παραμύθι είναι μια φανταστική λαϊκή διήγηση, ευχάριστη και ελκυστική ιδιαιτέρως στα παιδιά.  Τα παραμύθια δεν αναφέρονται ποτέ σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο, αλλά έχουν την ικανότητα να μας μεταφέρουν αόριστα στο παρελθόν με την τυπική εισαγωγή «Μια φορά κι ένα καιρό…».

Τα παραμύθια αναφέρονται σε ένα κόσμο εξωπραγματικό και το περιεχόμενό τους είναι φανταστικό. Μέσα από τις φανταστικές ιστορίες τους τα άψυχα αντικείμενα ζωντανεύουν, τα ζώα αποκτούν ανθρώπινη μορφή ενώ άνθρωποι και ζώα μπορεί να έχουν μαγικές ικανότητες.

Λόγω της ευχάριστης και εύκολης δομής που ακολουθούν, τα παραμύθια είναι οικεία στα παιδιά. Η απλή, εκφραστική και άμεση γλώσσα που χρησιμοποιούν ταιριάζει στα αναπτυξιακά στάδια των παιδιών. Αν και πολλοί ενήλικες (γονείς ή εκπαιδευτικοί) θεωρούν την ανάγνωση παραμυθιού ως μια ρουτίνα, θα πρέπει να θυμούνται ότι αυτά είναι πολύτιμα εργαλεία και λειτουργούν ως σύμμαχοι για τους ίδιους αλλά και για την ανάπτυξη των παιδιών.

Τα παραμύθια εκτός από το γεγονός ότι προκαλούν ευχαρίστηση στα παιδιά, είναι ικανά να συντελέσουν στη μάθηση αναδεικνύοντας τις δυνατότητες των παιδιών.

Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η ανάγνωση παραμυθιών;

Τα παραμύθια:

1.      βοηθούν στη γλωσσική ανάπτυξη και τη φωνολογική ενημερότητα

2.      συμβάλλουν στη γνωστική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη

3.      καλλιεργούν τη φαντασία, τη γλωσσική έκφραση, την προσοχή και την κριτική σκέψη

4.      εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο

5.      βελτιώνουν την ικανότητα αφήγησης, περιγραφής και αναδιήγησης

6.      προσδιορίζουν τις χρονικές έννοιες

Ας δούμε αναλυτικά πως ένα παραμύθι μπορεί να βελτιώσει τις γλωσσικές δεξιότητες ενός παιδιού.

Με την ανάγνωση παραμυθιών τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν στο μυαλό τους εικόνες ή σκηνές δράσης με τις πληροφορίες που ακούνε. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αποτυπώσουν και να δημιουργήσουν εκ νέου την ιστορία στο μυαλό τους. Κάποιες από τις λέξεις που ακούνε μπορεί να τους είναι άγνωστες, τους δίνεται όμως η ευκαιρία να τις κατανοήσουν τοποθετώντας τες σε ένα γλωσσικό περιβάλλον που βγάζει νόημα για τα ίδια. Έτσι, εμπλουτίζεται το λεξιλόγιό τους ακόμη και αν δεν χρησιμοποιούν άμεσα τις λέξεις αυτές. Ακόμη, με την ανάγνωση του παραμυθιού από κάποιον ενήλικα τους δίνεται το σωστό παράδειγμα γραμματικής και συντακτικής δομής του προφορικού λόγου, εξοικειώνονται με την έννοια του διαλόγου και τους κανόνες αυτού.

Ακούγοντας το παραμύθι και έχοντας δημιουργήσει στο μυαλό τους τις εικόνες, είναι ικανά να το διηγηθούν ξανά, να δημιουργήσουν ένα δικό τους παραμύθι ή μια ιστορία με απλή ή πιο σύνθετη δομή. Επιπλέον, είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τους κεντρικούς ήρωες του παραμυθιού και τα βασικά γεγονότα και να τους τοποθετούν κατάλληλα μέσα στην ιστορία. Μπορούν να περιγράψουν την εξωτερική εμφάνιση των ηρώων από τις εικόνες του βιβλίου και το χαρακτήρα τους συνδυάζοντας τις πληροφορίες που έχουν ακούσει. Είναι ικανά να αναγνωρίζουν το χρόνο που διαδραματίζεται κάθε γεγονός και να κατανοήσουν τι συνέβη πριν και μετά. Με τον τρόπο αυτό το παιδί μαθαίνει να κατανοεί τις χρονικές έννοιες και να χρησιμοποιεί παρελθοντικούς, παροντικούς και μελλοντικούς χρόνους.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η ανάπτυξη της φαντασίας και τα ερεθίσματα με τα οποία έρχεται σε επαφή το παιδί μέσω των παραμυθιών συμβάλλουν καθοριστικά όχι μόνο στη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών αλλά και στη γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι ο ίδιος ο Άλμπερτ Αϊνστάιν πρότεινε την ανάγνωση παραμυθιών για να γίνουν τα παιδιά έξυπνα!

Η ανάγνωση παραμυθιών είναι από τα καλύτερα δώρα που θα μπορούσατε να κάνετε σ΄ ένα παιδί είτε είστε γονιός, ή εκπαιδευτικός!

 Από τη λογοθεραπευτική ομάδα του κέντρου,

Αρβανίτη Σοφία, Λογοθεραπεύτρια BSc, MSc

Λεβέτσιου Ελευθερία, Λογοθεραπεύτρια BSc