ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

ΣΥΝΟΔΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ  ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΗ

Τα παιδιά με δυσκολίες στη μάθηση μπορεί να παρουσιάσουν συνοδές - δευτερογενείς συναισθηματικές δυσκολίες, αν οι μαθησιακές δυσκολίες δε διαγνωστούν και δεν αποκατασταθούν έγκαιρα.

Οι δευτερογενείς αυτές δυσκολίες μπορούν να διαχωριστούν σε εσωτερικευμένες και εξωτερικευμένες, χωρίς όμως αυτή η διάκριση να είναι πάντα ξεκάθαρη. Το παιδί μπορεί να βιώνει έντονο άγχος και να το σωματοποιεί (πόνοι στο κεφάλι ,στην κοιλιά κλπ.), να έχει φοβίες, να αισθάνεται κουρασμένο και να παρουσιάζει αδυναμία συγκέντρωσης, να έχει πεσμένη διάθεση, μειωμένη όρεξη, δυσκολία στον ύπνο ή αντίθετα να κοιμάται υπερβολικές ώρες, να βλέπει εφιάλτες, να βιώνει  συναισθήματα κατωτερότητας με αποτέλεσμα να απομονώνεται κοινωνικά και να κυριαρχούν αισθήματα μοναξιάς. Επίσης, μπορεί να εκφράζει άρνηση στη σχολική προσέλευση, στη μαθησιακή διαδικασία, να εκφράζει συναισθήματα θυμού, επιθετικότητας και να λέει ψέματα.

Τα παιδιά με δυσκολίες στη μάθηση συστηματικά αποτυγχάνουν να ανταπεξέλθουν στις σχολικές τους υποχρεώσεις όσο και να κάνουν φιλότιμες προσπάθειες. Συχνά δεν επιβραβεύονται ενώ τονίζονται τα λάθη τους με αποτέλεσμα να νιώθουν ότι δεν γίνονται αποδεκτά από τους γονείς τους, τους δασκάλους και τους συνομηλίκους. Τα ίδια τα παιδιά βιώνουν αισθήματα ντροπής τα οποία παρεμποδίζουν την οικοδόμηση μιας θετικής αυτοεικόνας, δεν νιώθουν σίγουρα για τον εαυτό τους, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση με κίνδυνο στο μέλλον να παραιτηθούν από τη μαθησιακή διαδικασία γιατί δεν εισπράττουν ευχαρίστηση. Δεν είναι λίγες οι φορές  που αυτά τα παιδιά στιγματίζονται μέσα στην τάξη με αποτέλεσμα να έχουν δυσκολίες να συνάψουν και να διατηρήσουν φιλίες. Αυτή η κοινωνική απόρριψη έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της θετικής αυτοαντίληψης, συμβάλλοντας έτσι στο φαύλο κύκλο που δημιουργείται «δυσκολία-απογοήτευση-άρνηση-παραίτηση».

Χρήσιμες συμβουλές:

v  Έγκαιρη αξιολόγηση μαθησιακών και συναισθηματικών δυσκολιών από εξειδικευμένο ειδικό. Είναι σημαντικό να διευκρινίζουμε κατά πόσο οι συναισθηματικές δυσκολίες είναι πρωτογενείς ή δευτερογενείς, δηλαδή συνέπειες άλλων δυσκολιών του παιδιού.

v  Έμφαση στη μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό. Το άγχος στην πρώτη δημοτικού είναι ήδη αρκετό στα παιδιά καθώς πρόκειται για μία εντελώς καινούρια μορφή σχολείου. Είναι η πρώτη φορά που το παιδί έχει υποχρεώσεις και μαθαίνει καινούρια πράγματα όχι τόσο με τη μορφή του παιχνιδιού που ήταν στο νηπιαγωγείο αλλά μέσω της ανάγνωσης και της γραφής. Όλα όσα ήξερε μέχρι τώρα γίνονται σύμβολα που πρέπει να γνωρίζει και να θυμάται.

v  Οι γονείς και οι δάσκαλοι να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες για το τί μπορεί να καταφέρει το κάθε παιδί. Τα περισσότερα παιδιά λειτουργούν και μαθαίνουν καλύτερα μέσω της ενίσχυσης και της ενθάρρυνσης και όχι μέσω της τιμωρίας. Αν το παιδί μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον που οι γονείς ενισχύουν τη μαθησιακή διαδικασία, χωρίς να είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο, θα τη θεωρεί και το ίδιο σημαντική και θα προσπαθεί περισσότερο στο σχολείο και στα μαθήματά του.

v  Επίσης, σημαντικά είναι και τα όρια ενός συστήματος, είναι οι κανόνες που καθορίζουν ποιος και πώς συμμετέχει στο σύστημα (οικογένεια, σχολείο κλπ.). Τα όρια χρειάζονται να είναι ξεκάθαρα και ταυτόχρονα να έχουν ευελιξία. Στην πραγματικότητα, είναι καλύτερα το παιδί να μάθει ότι υπάρχει ευελιξία και μπορεί ο γονιός να υποχωρήσει σε κάποιο θέμα, αλλά, όταν θα επιμείνει, σημαίνει ότι το ζήτημα είναι σημαντικό. Οι γονείς που θέτουν όρια δέχονται και ακούν πώς νιώθει το παιδί τους, αλλά και του διδάσκουν πώς να χειρίζεται τα συναισθήματά του και πώς να βρίσκει κατάλληλες διεξόδους.

v  Τα παιδιά έχουν ανάγκη να βιώσουν όλα τα συναισθήματα, για να μάθουν να τα χειρίζονται και να γίνουν ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Ταυτόχρονα η ενθάρρυνση να συμμετέχουν σε ομάδες δραστηριοτήτων που δεν απαιτούν τις γλωσσικές δεξιότητες (άθλημα, ζωγραφική κλπ.) ή να είναι υπεύθυνα για κάτι (μοίρασμα τετραδίων, υπεύθυνος τάξης) ενισχύουν την αυτοεκτίμηση τους , τα ίδια νιώθουν ότι είναι σημαντικά και αντιλαμβάνονται ότι η εικόνα που έχουν οι σημαντικοί άλλοι δεν εξαρτάται μόνο από τη σχολική τους επίδοση.

Ανδριοσοπούλου Εβίτα

   Ψυχολόγος, MSc