ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

    

Ο λόγος είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για την επικοινωνία του ανθρώπου στην καθημερινότητά του αλλά και για τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του. Το μοναδικό αυτό σύστημα επικοινωνίας αναπτύσσεται από την νηπιακή ηλικία και είναι αυτό που μας διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα όντα. Από την γέννηση κιόλας ενός ανθρώπου ξεκινάει η γλωσσική ανάπτυξη και παρ'όλο που τα νεογέννητα βρέφη δεν μπορούν να παράγουν γλωσσικές εκφράσεις αμέσως μετά τη γέννησή τους, είναι ικανά να διακρίνουν ορισμένα γλωσσικά γνωρίσματα του περιβάλλοντός τους. Τι είναι όμως η γλωσσική ανάπτυξη και πως ένα παιδί μπορεί να την κατακτήσει;

    Γλωσσική ανάπτυξη ονομάζεται η σταδιακή διαδικασία κατά την οποία το παιδί κατακτά το γλωσσικό σύστημα. Η διαδικασία αυτή κρατάει μέχρι και την ηλικία των 11 ετών περίπου. Ωστόσο, τα πρώτα 3 χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι τα πιο σημαντικά για την ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων, καθώς ο εγκέφαλος αναπτύσσεται και ωριμάζει.  

    Τα παιδιά διαθέτουν μια έμφυτη φυσική προδιάθεση στην κατάκτηση της μητρικής τους γλώσσας από την προσχολική ηλικία. Όμως, αρκετά παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατάκτηση της γλώσσας με αυτό τον αυτόματο τρόπο και αδυνατούν να κατακτήσουν τους μηχανισμούς εκείνους που είναι απαραίτητοι προκειμένου να κατακτήσουν τις γλωσσικές δεξιότητες. Ποιες είναι οι γλωσσικές διαταραχές και πως μπορεί ένας γονέας να καταλάβει οτι το παιδί του αντιμετωπίζει γλωσσικές δυσκολίες;

• Απλή καθυστέρηση λόγου: Στη συγκεκριμένη περίπτωση εντοπίζεται καθυστέρηση στην έναρξη ομιλίας του παιδιού. Οι πρώτες λέξεις εμφανίζονται σε ηλικία 2 ή 3 ετών και οι πρώτες προτάσεις σε ηλικία 4 ετών.
• Αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή: Διαχωρίζεται σε δυο τύπους. Ο πρώτος, η Ειδική γλωσσική διαταραχή αντιληπτικού τύπου χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην ακουστική αντίληψη ενώ εντοπίζεται καλύτερη απόδοση σε οπτικά ερεθίσματα. Ο δεύτερος τύπος, η Ειδική γλωσσική διαταραχή εκφραστικού τύπου χαρακτρίζεται από φτωχό λεξιλόγιο, δυσκολία εύρεσης λέξεων, νεολογισμούς, παραλείψεις συλλαβών, δυσκολία στην αφήγηση και τον σχηματισμό προτάσεων.
• Επίκτητη αφασία: Συνδέεται με το σύνδρομο Landau Kleffner και εμφανίζεται αφού το παιδί το παιδί έχει αναπτύξει λόγο (περίπου μετά τα 3 έτη). Το σύνδρομο συνοδεύεται συνήθως από επιληπτικές κρίσεις.
• Φωνολογική/αρθρωτική διαταραχή: Διαβάστε εδώ για περισσότερες πληροφορίες
• Διαταραχή της ροής ομιλίας (Τραυλισμός)
• Διαταραχές της φωνής

Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη παρέμβαση και αντιμετώπιση των δυσκολιών του λόγου καθώς πολλές έρευνες έχουν συνδέσει κάποια δυσκολία στην ανάπτυξη του λόγου των παιδιών με τις μαθησιακές δυσκολίες.

Οι γλωσσικές δεξιότητες αναπτύσσονται καλύτερα όταν το παιδί έρχεται σε επαφή με την ομιλία άλλων ανθρώπων οι οποίοι λειτουργούν ως πρότυπο και παρέχουν ένα περιβάλλον με πλούσια γλωσσικά ερεθίσματα. Δείτε σε παλαιότερο άρθρο μας τα ορόσημα ανάπτυξης του λόγου και της ομιλίας και το πως θα μπορέσετε να βοηθήσετε το παιδί σας να κατακτήσει τις γλωσσικές δεξιότητες.

Αρβανίτη Σοφία

Λογοθεραπεύτρια, MSc

Υπεύθυνη του Κέντρου Ειδικών Θεραπειών Κύκλος